Hypotheekmarkt in 2023: minder hypotheken, lagere rente, meer starters

Aantal hypotheekaanvragen daalt met bijna 8 procent

In 2023 zijn er in Nederland bijna 8 procent minder hypotheekaanvragen gedaan dan het jaar ervoor. Dat is het gevolg van de gestegen hypotheekrente, die in de eerste maanden van het jaar zelfs tot boven de 5 procent steeg. Met een hogere hypotheekrente kunnen aspirant-kopers minder lenen, en zijn hun maandlasten hoger.

Daling hypotheekrente in laatste kwartaal

In het laatste kwartaal van 2023 daalde de hypotheekrente weer iets, tot rond de 4 procent. Hierdoor steeg het aantal hypotheekaanvragen in het laatste kwartaal weer flink, tot bijna 93.000. Dit is het hoogste aantal in een kwartaal sinds het eerste kwartaal van 2022.

Goed jaar voor starters

Voor starters was 2023 een goed jaar. Met nieuwe huurregulering in het verschiet hebben woningbeleggers vorig jaar veel huurwoningen te koop aangeboden, waardoor er voor kopers in het lagere segment meer te kiezen viel. Het aandeel kopers dat voor een woning koos die onder bescherming van de Nationale Hypotheek Garantie valt, is met een derde toegenomen.

Minder hypotheken voor duurdere woningen

Hypotheken voor duurdere woningen werden juist weer minder afgesloten dan in 2022. Met name ‘opstromers’, een ander woord voor kopers die een hypotheek afsluiten voor een woning die aanzienlijk duurder is dan de marktwaarde van de huidige woning, waren volgens HDN grotendeels afwezig in 2023.

Energieprestaties van woningen steeds belangrijker

De energieprestaties van woningen zijn een prijsbepalende factor geworden sinds de energiecrisis van de afgelopen jaren. De hypotheek voor een woning met energielabel A of hoger lag gemiddeld op 517.250 euro, en dat is bijna 72.000 euro hoger dan het gemiddelde van alle woningen. Ook wordt er vaker extra geld geleend om energiebesparende maatregelen zoals isolatie of een warmtepomp te financieren.

Bij- en oversluitmarkt ‘nagenoeg opgedroogd’

Met name de bij- en oversluitmarkt is in 2023 sterk gekrompen. Voor veel huiseigenaren zou bij- of oversluiten door de gestegen hypotheekrente immers betekenen dat hun maandlasten fors omhooggaan. Ook hebben relatief veel eigenaren begin 2022 al hun lopende hypotheek opnieuw afgesloten, om zo rentestijgingen voor te zijn. Daardoor kromp de gehele hypotheekmarkt tot 368.442 hypotheekaanvragen, een daling van bijna een derde ten opzichte van 2022.

Uitzicht op dalende woningprijzen

Later deze week komt makelaarsvereniging NVM met jaarcijfers over het aantal woningen dat vorig jaar van eigenaar wisselde. Gezien de eerste drie kwartalen ligt het in de lijn der verwachtingen dat het aantal woningverkopen en de woningprijzen over heel 2023 zijn gedaald.

Bron: nrc.nl