AI-metselaars veroveren de bouwplaats: een kijkje in Krimpen aan de Lek
5 februari 2025
Mens en robot bouwen samen aan de toekomst
In Krimpen aan de Lek zijn vier robotteams aan het werk om een rijtje huizen te metselen. Hoewel de technologie nog niet helemaal foutloos is, gaat het bouwen gestaag verder zolang er horizontale lijnen aangehouden kunnen worden. Voor het afvoegen is voorlopig nog een menselijke hand nodig, maar daar werken de ontwikkelaars aan een oplossing.
Een opvallend schouwspel speelt zich af wanneer ‘Pisa’, de eerste robot, mortel aanbrengt en ‘Petra’, zijn robotcollega, de bakstenen secuur op hun plek legt. Hoewel het proces nog niet perfect verloopt, ziet het metselwerk er strak uit. De robots staan op een hefplatform en worden door een operator met laptop nauwlettend in de gaten gehouden. Salar al Khafaji, oprichter van Monumental, het bedrijf achter de metselrobots, is optimistisch: “Als de kinderziektes eruit zijn, werken onze machines net zo snel als menselijke metselaars.”
QR-codes wijzen de weg
De robots navigeren met behulp van camera’s en sensoren. Voordat ze aan de slag gaan, worden QR-codes willekeurig op de isolatielaag van de bouwmuur geplakt. De robots koppelen deze codes aan een digitaal 3D-model van de bouwplaats, waardoor ze exact weten waar elke baksteen hoort. Hierdoor is het gebruik van stelprofielen niet meer nodig. Al Khafaji legt uit: “Het is allemaal mogelijk dankzij AI.”
Deze geavanceerde machines hebben zelfs geen BIM-model nodig. Ze kunnen zichzelf tijdens het metselproces voortdurend aanpassen, tot op een tiende millimeter nauwkeurig. De robots zijn getraind in alle metselverbanden en kunnen subtiele correcties uitvoeren, net zoals ervaren metselaars dat doen.
Innovatie en samenwerking op de bouwplaats
Hoewel de robots al veel taken aankunnen, blijven enkele specialistische werkzaamheden zoals het zagen van stenen, het afvoegen en het plaatsen van spouwankers nog mensenwerk. Toch werkt de samenwerking soepel. Metselaar Kees Slob is tevreden: “Prima collega, hij klaagt niet over de kou.”
Monumental opereert bij projecten als onderaannemer. Wat de robots niet aankunnen, wordt opgevangen door ervaren metselaars. Jacco Egas, uitvoerder van aannemer Staton Bouw, ziet potentie: “Het werkt op zich goed, al moeten we soms wennen aan het tempo.”
Kinderziektes en oplossingen
De technologie is nog volop in ontwikkeling en kent kinderziektes. Soms raakt het lokalisatiesysteem van de robots verward door wisselende lichtomstandigheden. In de donkere dagen van december bracht een simpel lampje op de grijper al verbetering. Ook moesten de grijpers worden versterkt, omdat de stenen na verloop van tijd uit hun ‘handen’ vielen. Toch blijft Al Khafaji positief: “Het zijn opstartproblemen die opgelost worden.”
Er is dan ook grote interesse vanuit de aannemerswereld. Het chronische tekort aan metselaars maakt de robots extra aantrekkelijk. “Ze zijn nooit ziek en vragen nooit loonsverhoging,” aldus Al Khafaji. Bovendien kunnen de machines steigerloos bouwen, wat weer bouwvertragingen voorkomt.
Een nieuwe bouwmethodiek: geen lijntjes meer
Een interessante innovatie is de manier waarop de robots werken. In plaats van strakke, doorgaande horizontale lagen leggen ze driehoekige stapels die later aangevuld worden. Dit vermindert het aantal verplaatsingen en bespaart tijd. Al Khafaji merkt echter op dat communicatie met andere bouwvakkers essentieel blijft: “Vaak begrijpen ze niet wat we aan het doen zijn. Dat is misschien wel onze belangrijkste les.”
Het experiment in Krimpen aan de Lek is een van de vele pilotprojecten waarmee Monumental zijn technologie verder wil verfijnen. De ambities reiken hoog – binnenkort gaan de robots zelfs proberen te metselen vanaf twaalf meter hoge steigers.
Bron: cobouw.nl