Woningbouw op Novex-locaties loopt vast: doelstellingen verder weg dan ooit

3 februari 2025

De bouw op de zeventien Novex-locaties, die door het Rijk zijn aangewezen voor grootschalige woningontwikkeling, blijft fors achter op schema. Tot en met 2024 is slechts 9 procent van de geplande woningen gerealiseerd. Ondanks ambitieuze plannen blijft de vraag of de bouwproductie tijdig kan worden versneld.

Een kwart van de woningen in de pijplijn

Volgens onderzoek van Cobouw Pro zijn er op de Novex-locaties tot nu toe 25.444 woningen gebouwd. Daarnaast is in de afgelopen drie jaar gestart met de bouw van 19.533 woningen. Hiermee komt het totaal op bijna 45.000 woningen die gerealiseerd of in aanbouw zijn. Daarbovenop zijn nog 29.405 bouwvergunningen verleend. Dit betekent dat slechts een kwart van de geplande 288.000 woningen daadwerkelijk vaststaat.

Volgens adviesbureau Fakton, dat in 2024 de plannen herberekende, had er op dit moment gestart moeten zijn met 54.000 woningen. De achterstand op de doelstellingen groeit daardoor snel.

Onrealistische ambities zonder harde afspraken

Het Rijk heeft geen jaarlijkse bouwdoelstellingen vastgelegd voor de Novex-locaties. Pas na de herberekening door Fakton kwamen de gebieden met concrete ambities. Hieruit bleek dat er in 2023 begonnen had moeten worden met de bouw van 34.000 woningen en in 2024 met 19.700 woningen. Voor de periode 2025-2030 is een jaarlijkse start van 34.000 woningen nodig om de einddoelen te halen. Van een groot deel van deze woningen is nog onbekend wanneer de bouw kan beginnen.

Of deze versnelling vanaf 2025 haalbaar is, wordt door experts betwijfeld. De Staat van de Volkshuisvesting voorspelt dat de bouwproductie tot 2026 in een dip blijft. Dit maakt het moeilijker om de achterstanden in te lopen.

Bouwproblemen door financiering en regelgeving

Deskundigen wijzen op diverse knelpunten die de bouw op de Novex-locaties vertragen. Een tekort aan publiek-private financiering belemmert de realisatie van projecten. Daarnaast zorgen factoren als stikstofregels, onvoldoende gemeentelijke capaciteit en onzekerheid over aansluitingen op elektriciteit en water voor extra vertraging.

Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening erkent dat de bouw nog niet volledig op stoom is gekomen. Volgens een eigen inventarisatie is echter gestart met circa 50.000 woningen en zijn vergunningen verleend voor 75.000 woningen. De cijfers van Fakton worden door het ministerie niet als harde afspraken beschouwd, maar als prognoses.

Versnelling verwacht vanaf 2025

Het ministerie geeft aan in gesprek te zijn met betrokken partijen om de woningbouwproductie te versnellen. Vanaf 2025 zou de bouwproductie moeten toenemen en in 2027 zelfs moeten pieken. Het plan is dan jaarlijks 100.000 woningen op te leveren. Of deze ambitie haalbaar is, hangt sterk af van de bereidheid en het vermogen van publieke en private partijen om samen te werken en obstakels te overwinnen.

Bron: cobouw.nl