Stijgende prijzen voor grondstoffen zorgen voor stagnatie van woningbouwprojecten

27 juli 2021

De woningbouw verloopt al niet vlot in Nederland en nu komen er nog extra problemen bij. Kampten aannemers al met een gebrek aan geschoold personeel, nu worden ook de grondstoffen nog eens fors duurder. Deels wordt dit veroorzaakt doordat vanwege corona veel fabrieken stil lagen. Ook is er steeds meer vraag naar bouwmaterialen. Niet alleen in Nederland stijgt de behoefte aan meer woningen. De stijgende grondstofprijzen in de bouw zorgen ook voor discussies tussen aannemers en projectontwikkelaars: wie draait op voor deze extra kosten?

Bouwproject Almere geschrapt vanwege gestegen kosten

In Almere werd een compleet bouwproject geschrapt. De projectontwikkelaar en de aannemer konden het niet eens worden wie de gestegen grondstofprijzen voor zijn rekening moest nemen. Deze gebeurtenis staat niet op zichzelf. Ook elders in Nederland liggen projecten stil of worden met vertraging afgebouwd omdat de kosten voor onder andere staal, hout en glas fors zijn gestegen. Terwijl producenten afschaalden vanwege de coronacrisis, bleef de vraag hoog. Afnemers besloten hun voorraden aan te vullen uit angst voor krapte, waardoor de schaarste nog sneller toenam. De prijs voor gezaagd hout steeg met een kwart. Stalen staven, die gebruikt worden voor het wapenen van beton zijn zelfs meer dan 50% duurder geworden.

Stijgende prijzen voor grondstoffen zorgen voor stagnatie van woningbouwprojecten

Hogere vraag op de markt

De stijgende grondstofprijzen in de bouw worden niet alleen veroorzaakt doordat producenten hun capaciteit verlaagden toen de coronapandemie begon. Bouwers maakten versneld hun voorraden op, maar constateerden toen dat de vraag onverminderd hoog bleef. De extra bestellingen om de voorraden weer aan te vullen konden niet in het aangeboden tempo worden geleverd. Daar kwam bovendien nog een factor bij; de consument. We konden niet meer op vakantie, de horeca was dicht, dus gingen we klussen. Dit leidde tot een sterk stijgende vraag naar zowel elektronica als bouwmaterialen door consumenten. Het wereldwijde tekort aan computerchips heeft ook zijn invloed op de bouw. Keukenapparatuur is ermee uitgerust en kan dus niet volgens planning worden geleverd. Maar ook apparatuur en machines die door de bouw worden gebruikt zijn vaak uitgerust met chips. De capaciteit bij onder andere ASML in Veldhoven wordt opgeschroefd, maar ook zij kunnen de sterk gestegen vraag niet bijhouden.

EIB verwacht verdere stijging van de prijzen

Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) verwacht dat er voorlopig nog geen eind komt aan de stijving van de grondstofprijzen in de bouw. Zeker woningen die bedoeld waren voor het ‘betaalbare segment’ worden nu niet meer gebouwd. De kosten zijn simpelweg te hoog. In Almere was het de bedoeling om woningen te bouwen met een koopprijs van 180.000 euro. Maar door stijgende kosten zou de verkoopprijs op gemiddeld 245.000 euro uitkomen. Daarop werd besloten het project niet door te laten gaan. Vooral bij grote projecten waarvoor nog moet worden ingekocht maar die al wel zijn aanbesteed ontstaan problemen door de fors gestegen kosten van de grondstoffen.

Aannemers werken met lage marges

In veel projecten zijn clausules waarin aannemers niet aansprakelijk zijn voor prijsstijgingen niet opgenomen. Omdat de marge van een aannemer gemiddeld 3% is, zit daar maar weinig ruimte in om prijsstijgingen voor grondstoffen op te vangen. Ook de planning staat onder druk. Zolang er sprake kan zijn van nieuwe lockdowns vanwege corona kunnen aannemers niet vertrouwen op levering van hun grondstoffen door de toeleveranciers. Dit maakt het lastig om een startdatum voor een project te prikken.

Bron: Het Financieele Dagblad