Moerdijk moet wijken voor industrie en energie-infrastructuur

Plannen voor havenuitbreiding raken dorpskern

Het dorp Moerdijk is in shock na het plotselinge bericht dat het mogelijk van de kaart zal verdwijnen. De reden: uitbreiding van het haven- en industrieterrein, in combinatie met nieuwe energie-infrastructuur. Dinsdagavond werd het nieuws bekendgemaakt tijdens een bijeenkomst in het dorp. De sfeer was allesbehalve feestelijk — een aanwezige noemde het een ‘slachthuis’.

De gemeente ziet het oosten van het huidige havengebied als enige logische richting voor uitbreiding. En precies daar ligt het dorp Moerdijk. Volgens het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening is de uitbreiding nodig voor de aanleg van hoogspanningsstations, kabels, leidingen én het verduurzamen van het industrieterrein. Daarmee komt niet alleen de leefomgeving, maar ook het ondernemersklimaat in het geding.

Ondernemers twijfelen over toekomst

Voor ondernemers zoals Cees Tolenaars, eigenaar van buurtsuper Het Winkelmandje, zijn de plannen ronduit onzeker. Hij vreest voor het voortbestaan van zijn winkel als straks de helft van de inwoners vertrekt. Investeringsbeslissingen – zoals het vervangen van een 35 jaar oude koelinstallatie – worden daardoor lastige afwegingen. Woensdagochtend hoorde hij al over vier huishoudens die serieus overwegen om te vertrekken.

Met een potentieel prijskaartje van €100.000 aan noodzakelijke verbeteringen stelt hij zich hardop de vraag: is het nog rendabel om door te gaan?

Nieuwe infrastructuur vraagt ruimte

De uitbreiding van het havengebied maakt deel uit van een grotere zoektocht naar 400 tot 500 hectare aan ruimte in en rond Moerdijk. Het plan moet niet alleen de industrie, maar ook de toekomstige energievoorziening voor woningen en bedrijven faciliteren. De keuze viel uiteindelijk op het oosten, waar het dorp Moerdijk ligt.

Het gemeentebestuur moet het plan nog voorleggen aan de gemeenteraad. Als die instemt, gaat het voorstel door naar het Rijk en de provincie. Zij nemen op 1 december een beslissing, waarna verdere uitwerking volgt.

Uitkoop of onteigening: het proces ligt open

Hoewel het opheffen van een dorp zeldzaam is, is het niet ongekend. Hoogleraar Onteigeningsrecht Jacques Sluysmans wijst op eerdere gevallen, zoals het verdwijnen van het dorp Rijk voor de uitbreiding van Schiphol. Ook Ruigoord bij Amsterdam moest grotendeels wijken voor havenontwikkeling.

In Moerdijk is het de bedoeling dat de bouw van nieuwe energiestations in 2028 start. Sluysmans noemt het ‘ambitieus’ dat alle 1150 bewoners tegen die tijd zouden zijn uitgekocht. De gemeente begint eerst met gesprekken over vrijwillige uitkoop. In de meeste gevallen lukt dat, maar wanneer bewoners weigeren, kan onteigening volgen. Daarbij beslist een rechter, met de mogelijkheid van hoger beroep. Het hele traject kan zomaar tot drie jaar duren.

Vergoeding en schadeafhandeling

De financiële compensatie voor bewoners en ondernemers zal sterk verschillen. Voor huiseigenaren wordt vooral gekeken naar de marktwaarde van de woning. Ondernemers worden geconfronteerd met ingewikkeldere afwegingen, zoals het verlies van inkomsten en de kosten van bedrijfsverplaatsing.

Volgens Sluysmans moet alle directe schade – denk aan notaris- en verhuiskosten – worden vergoed. Emotionele schade, hoe schrijnend ook, telt niet mee in de berekening.

Klundert kijkt bezorgd naar de buren

In het naburige Klundert wordt met medeleven gekeken naar de ontwikkelingen in Moerdijk. Ondernemer Harry Littooij noemt het een lastige situatie, zeker voor ondernemers. Hij hoopt dat de uitbreidingsdrift niet ook zijn dorp raakt, al sluit hij toekomstige invloed niet uit.

Esther van Soerland van bloembinderij Mijn Idee deelt die zorg niet direct. Zij ziet juist voordelen in de nabijheid van industrie. Toch leeft het nieuws uit Moerdijk ook bij haar. “Ik vind het heel naar voor de mensen daar. Het is hun thuis.”

Bron: fd.nl