Gezonde werkvloeren beginnen bij samen beslissen

3 februari 2025

Bedrijven besteden te weinig aandacht aan het voorkomen van mentale problemen bij werknemers. Trainingen om mentale veerkracht te vergroten zijn populair, maar volgens onderzoek van de universiteit van Oxford leveren ze nauwelijks resultaat op. De oplossing ligt dichterbij dan je zou denken: pas het werk aan de medewerker aan in plaats van andersom. Dit principe staat al dertig jaar in de Nederlandse Arbowet, maar wordt nog te weinig toegepast.

Medewerkers betrekken bij de inrichting van het werk

Wat is de ideale grootte van een team op kantoorOnderzoekers benadrukken dat medewerkers moeten meepraten en meebeslissen over hoe hun werk wordt georganiseerd. Het is niet voldoende als alleen HR-afdelingen of leidinggevenden bepalen hoe werkdruk of mentale ondersteuning wordt aangepakt. Er zijn eerlijke gesprekken nodig, waarbij werknemers en werkgevers samen kijken naar wat beter kan.

Deze gesprekken moeten gaan over zaken die direct invloed hebben op werkdruk en mentale gezondheid. Denk aan het stellen van haalbare doelstellingen, het verbeteren van werkroosters, het maken van duidelijke afspraken over taakverdeling en het bepalen van prioriteiten. Wanneer werkdruk oploopt, moeten werkgevers en werknemers bijvoorbeeld kunnen afspreken welk werk tijdelijk blijft liggen zonder dat dit leidt tot gedoe of problemen. Niet alleen verlaagt dit absenteïsme door mentale klachten, het verbetert ook de prestaties van werknemers die wel op hun post zijn.

Gerichte ondersteuning voor managers en collega’s

Naast betere werkorganisatie is ook een andere vorm van ondersteuning nodig. In het Verenigd Koninkrijk adviseert het National Institute for Health and Care Excellence (NICE) om managers te trainen in het herkennen en voorkomen van mentale overbelasting. Ook mentoring door ervaren collega’s kan helpen, net als eenvoudige toegang tot preventieve zorg.

Sommige bedrijven gaan hierin al ver. Zo heeft medicijnproducent Novartis duizenden werknemers getraind in ‘Mental Health First Aid’. Deze medewerkers leren mentale problemen bij collega’s te herkennen, hen op te vangen en professionele hulp te organiseren. Maar alleen een dergelijk netwerk opzetten is niet voldoende. De praktijk wijst uit dat deze zogenoemde first aiders zelf actief op zoek moeten gaan naar collega’s die hulp nodig hebben.

Een andere kijk op werkcultuur

Uiteindelijk gaat het niet alleen om praktische maatregelen, maar ook om de visie die een organisatie heeft op werk. Staat winst maken en succes behalen centraal voor een kleine groep aandeelhouders? Of is het bedrijf vooral een gemeenschap waarin iedereen als gelijkwaardig wordt gezien?

Management-hoogleraar Henry Mintzberg zei het treffend: „Effectieve organisaties zijn gemeenschappen van mensen, geen verzamelingen van human resources.” Werk kan en moet een plek zijn waar mensen zich gezamenlijk inzetten voor betekenisvol werk, met oog voor elkaar en voor mentale gezondheid.

Bron: nrc.nl