Werkgevers dwingen vaker terugkeer naar kantoor

Kantoorverplichting maakt comeback in hybride werkbeleid

Steeds meer werkgevers zetten de deur van het kantoor weer wagenwijd open — maar niet voor de gezelligheid. Uit onderzoek van werkgeversvereniging AWVN blijkt dat bedrijven in toenemende mate eisen stellen aan fysieke aanwezigheid. Waar thuiswerken na corona de norm leek te worden, lijkt die slinger inmiddels weer de andere kant op te zwaaien.

Meer dan de helft van de werkgevers heeft het aantal verplichte kantoordagen verhoogd of is dat van plan. Gemiddeld komt dit neer op twee tot drie dagen per week. De motivatie? Gebrek aan sociale cohesie, een verminderde bedrijfscultuur én zorgen over het inwerken van nieuwe collega’s. Werkgevers ervaren hybride werken steeds vaker als inefficiënt.

Rechter stelt grenzen aan aanpassing thuiswerkbeleid

Toch kunnen werkgevers niet zomaar het thuiswerkbeleid aanpassen. Dat bleek recent nog uit meerdere rechtszaken waarin bedrijven zoals Asus en Caterpillar ongelijk kregen van de rechter. Zonder overleg met de ondernemingsraad (or) mag het aantal thuiswerkdagen niet zomaar worden verlaagd.

Volgens de rechter vallen thuiswerkafspraken onder arbeidsomstandigheden. Minder thuiswerken betekent immers vaker reizen en minder regie over de eigen werkomgeving. Een wijziging vereist dus instemming van de or. Dat dit in de praktijk nog regelmatig wordt vergeten, blijkt uit de juridische conflicten die ontstaan.

Arbeidsvoorwaarden of verworven recht?

Zelfs als de ondernemingsraad akkoord is, kunnen werknemers onder bepaalde omstandigheden vasthouden aan hun bestaande situatie. Arbeidsrechtelijk kan langdurig thuiswerken uitgroeien tot een verworven recht. In dat geval kan een werkgever alleen met zwaarwegende redenen van het beleid afwijken, of met expliciete toestemming van de werknemer.

Volgens jurist Niels van der Neut is het dus geen uitgemaakte zaak dat een beleidswijziging ook juridisch overeind blijft. In veel gevallen zal een rechter een belangenafweging maken tussen de werkgever en werknemer. En die afweging pakt niet altijd uit in het voordeel van de werkgever.

Instructierecht biedt ruimte, maar geen carte blanche

Werkgevers beschikken over het zogenoemde instructierecht, waarmee zij in beginsel mogen bepalen waar het werk wordt uitgevoerd. Maar dit recht is niet onbeperkt. Advocaat Annejet Balm benadrukt dat het belang van de werknemer zwaarder kan wegen, bijvoorbeeld bij mantelzorg of lange reistijden.

Voor organisaties betekent dit dat een goed onderbouwd beleid essentieel is. Niet alleen richting de ondernemingsraad, maar ook richting de medewerkers zelf. Want wie grip wil houden op aanwezigheid op kantoor, moet ook juridisch stevig in de schoenen staan.

Bron: fd.nl