CPB voorspelt meevaller, maar coalitie blijft verdeeld

Betere economische vooruitzichten

Goed nieuws voor het kabinet: de Nederlandse economie groeit harder dan verwacht en het begrotingstekort valt lager uit dan eerder geraamd. Volgens het Centraal Planbureau (CPB) groeit het bruto binnenlands product (bbp) in 2024 met 1,9%, in plaats van de eerder voorspelde 1,5%. Dat betekent ook hogere belastinginkomsten en een tekort dat afneemt naar 1,8% van het bbp, waar eerder nog werd uitgegaan van 2,5%.

Toch tempert CPB-directeur Pieter Hasekamp het optimisme. Hij wijst op de grote mate van onzekerheid, zoals geopolitieke spanningen en mogelijke handelsoorlogen. Als bijvoorbeeld importheffingen tussen de VS en Europa escaleren, kan dat de economische groei alsnog onder druk zetten.

Politieke strijd over besteding meevallers

Binnen de coalitie leidt het economische meevallertje direct tot discussie. Partijen als NSC en BBB zien ruimte om extra te investeren in woningbouw, lastenverlichting en gemeenten. “Dit is geen geldsmijterij, maar een slimme investering in de toekomst,” stelt BBB-Kamerlid Henk Vermeer. Ook de PVV pleit voor lastenverlichting, vooral voor de middeninkomens en huishoudens die worstelen met hoge kosten voor energie en boodschappen.

NSC voelt zich gesterkt in haar standpunt dat de ramingen van het CPB structureel te voorzichtig zijn. De partij wijst erop dat de Nederlandse staatsschuld als percentage van het bbp historisch laag is en dat er dus ruimte is voor investeringen.

VVD en minister van Financiën op de rem

Niet iedereen binnen de coalitie wil de miljardenmeevaller direct verdelen. De VVD houdt vast aan de begrotingsregels en wil pas bij de voorjaarsnota beslissingen nemen. Minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) benadrukt dat het lagere tekort deels komt doordat geplande uitgaven worden uitgesteld, bijvoorbeeld door personeelstekorten. Hij vindt het daarom te vroeg om geld uit te geven dat misschien helemaal niet ‘echt’ overblijft.

Spanning in aanloop naar de voorjaarsnota

Het kabinet moet binnenkort knopen doorhakken over de voorjaarsnota, waarin de begroting voor de komende jaren wordt bijgesteld. Naast de plannen van coalitiepartijen liggen er nog tal van financiële vraagstukken op tafel. Denk aan het dichten van een btw-gat van €1,3 miljard, problemen rond de WIA-uitkeringen en de financiering van de energietransitie en defensie.

Volgens de bestaande begrotingsregels – de zogenaamde Zalmnorm – mogen meevallers niet zomaar worden uitgegeven. Alleen als álle coalitiepartijen instemmen, kan hiervan worden afgeweken. De vraag is nu of de VVD bereid is om de portemonnee te trekken, of dat de strakke begrotingsdiscipline wordt gehandhaafd. De komende weken beloven spannend te worden.

Bron: fd.nl